طبیعی است که کودک خردسال هنگام خداحافظی از پدر و مادر احساس اضطراب کند. در اوایل کودکی، گریه، دلهره یا چسبندگی واکنش های سالم در برابر جدایی و از مراحل طبیعی رشد است. اضطراب جدایی می تواند تا چهار سالگی کودک ادامه یابد. با این حال، میزان و زمان اضطراب جدایی از کودکی به کودک دیگر بسیار متفاوت است. کمی نگرانی در مورد ترک مادر و پدر طبیعی است، حتی وقتی کودک شما بزرگتر است.
با این حال، برخی از بچه ها حتی با تلاش پدر و مادر نیز اضطراب جدایی را تجربه می کنند که از بین نمی رود. این کودکان در طول سالهای دبستان یا پس از آن، اضطراب جدایی شدید را ادامه می دهند.
بیشتر کودکان در حدود 3 سالگی اضطراب جدایی را پشت سر می گذارند. در برخی از کودکان، اضطراب جدایی نشانه ای از بیماری جدی تر است که به عنوان اختلال اضطراب جدایی شناخته می شود.
اگر اضطراب جدایی کودک شدید یا طولانی به نظر می رسد، به ویژه اگر در دبستان یا سایر فعالیتهای روزانه تداخل دارد، ممکن است دچار اختلال اضطراب جدایی باشد. این اضطراب بیشتر وقت ها در نبود پدر و مادر رخ می دهد، اما نبود یک مراقب نزدیک نیز می تواند سبب آن شود.
گاهی اختلال اضطراب جدایی می تواند در نوجوانان و بزرگسالان دیده شود و باعث ایجاد مشکلات چشمگیر در بیرون از خانه یا رفتن به محل کار شود.
تفاوت اصلی میان اضطراب جدایی طبیعی و اختلال اضطراب جدایی، شدت ترس کودک است و اینکه آیا این ترسها وی را از پرداختن به فعالیتهای طبیعی بازمی دارد یا خیر. کودکان دچار اختلال اضطراب جدایی ممکن است تنها در فکر دور بودن از مادر و پدر باشند؛ ممکن است برای جلوگیری از بازی با دوستان یا حضور در دبستان از بیماری های گوناگون شکایت کنند. هنگامی علائم به اندازه کافی شدید باشند، این اضطراب ها می توانند به یک اختلال دیگر افزوده شوند. اما مهم این است که اختلال اضطراب جدایی درمان شدنی است. کارهای زیادی وجود دارد که می توان برای ایجاد امنیت در فرزند و کاهش اضطراب جدایی انجام داد.
اختلال اضطراب جدایی زمانی عنوان می شود که علائم برای سن رشد بیش از اندازه باشد و باعث ناراحتی قابل توجه در کارکرد روزانه شود. علائم ممکن است در برگیرنده موارد زیر باشد:
پریشانی پیاپی و بیش از اندازه در زمینه پیش بینی یا دور بودن از خانه یا نزدیکان
نگرانی پیوسته، بیش از اندازه در زمینه از دست دادن پدر یا مادر یا عزیز دیگری در اثر بیماری یا فاجعه
نگرانی همیشگی از اینکه رویداد بدی رخ خواهد داد، مانند گم شدن یا آدم ربایی، که سبب جدایی از پدر و مادر یا سایر عزیزان شود
خودداری از دور شدن از خانه به دلیل ترس از جدایی
خودداری از رفتن به مدرسه. کودک ممکن است ترس غیر منطقی از دبستان داشته باشد و تقریباً هر کاری برای ماندن در خانه انجام دهد.
پرهیز از ماندن در خانه، تنها و بدون پدر و مادر یا عزیز دیگر
خودداری از خوابیدن در جایی دور از خانه بدون وجود پدر و مادر یا عزیز دیگر در آن نزدیکی
کابوس های پیاپی درباره جدایی
شکایت های پی در پی از سردرد، معده درد یا سایر علائم هنگام پیش بینی جدایی از والدین یا عزیز دیگر
کودکان مبتلا به اختلال اضطراب جدایی دائماً از جدایی احساس نگرانی یا ترس می کنند.
اختلال اضطراب جدایی ممکن است با اختلال وحشت و حملات هراس همراه باشد - دوره های پیاپی احساس ناگهانی اضطراب شدید و ترس یا وحشت که در چند دقیقه به اوج خود می رسد.
اختلال اضطراب جدایی معمولاً بدون درمان از میان نمی رود و می تواند به اختلال وحشت و سایر اختلال های اضطرابی در بزرگسالی بیانجامد. اگر در زمینه اضطراب جدایی فرزند خود نگرانی دارید، با پزشک متخصص کودکان یا دیگر ارائه دهنده گان مراقبت های بهداشتی کودک گفتگو کنید.
گاهی، اختلال اضطراب جدایی می تواند ناشی از استرس های زندگی باشد که با جدایی از یک عزیز همراه است. ژنتیک نیز ممکن است در بروز این اختلال نقش داشته باشد.
اختلال اضطراب جدایی غالباً از کودکی آغاز می شود و ممکن است تا سال های نوجوانی و گاهی تا بزرگسالی ادامه یابد.
استرس، بیماری یا مرگ یکی از عزیزان، از دست دادن حیوان خانگی مورد علاقه کودک، جدایی پدر و مادر و یا دور شدن از آنها، و رفتن به مدرسه
برخی از کودکان بیشتر از دیگران آمادگی دچار شدن به اختلال اضطراب جدایی را دارند
تاریخچه خانوادگی، از جمله خویشاوندان خونی که دارای مشکلات اضطرابی یا اختلال های اضطرابی هستند، نشان می دهد که این ویژگی ها می توانند به ارث برسند.
اختلال اضطراب جدایی باعث پریشانی اساسی و مشکلات کارکردی در موقعیت های اجتماعی، شغلی یا کار در مدرسه می شود.
اختلال های همراه با اختلال اضطراب جدایی عبارتند از:
سایر اختلال های اضطرابی مانند اختلال اضطراب عمومی، حمله های هراس، اختلال اضطراب اجتماعی
اختلال وسواس فکری _عملی
افسردگی.
هیچ راهی برای پیشگیری از اضطراب جدایی در کودک وجود ندارد، اما این پیشنهادها ها ممکن است سودمند باشند.
اگر گمان می کنید که نگرانی کودک شما بسیار بیشتر از یک رویداد رشد طبیعی است، هرچه زودتر به دنبال مشاوره حرفه ای باشید. تشخیص و درمان به موقع می تواند به کاهش علائم کمک کرده و از بدتر شدن اختلال جلوگیری کند.
برای کودکانی که اضطراب جدایی طبیعی دارند، با برداشتن گام هایی می توان برای کاهش روند اضطراب جدایی اقدام کرد.
جدایی را تمرین کنید. نخست کودک خود را برای دوره های کوتاه مدت و مسافت کوتاه در کنار مراقب بگذارید. هنگامی که کودک به جدایی کوتاه مدت و نزدیک عادت کرد، می توان کم کم مدت بیشتری او را ترک کرد و بیشتر از او دور شد. پس از چرت زدن یا پس از شیر دادن، جدایی ها را برنامه ریزی کنید. نوزادان هنگام خستگی یا گرسنگی آمادگی بیشتری برای دچار شدن به اضطراب جدایی دارند.
به فرزند خود بگویید که می روید و باز خواهید گشت، سپس بروید. به وعده های خود عمل کنید. برای اینکه کودک شما اعتماد به نفس پیدا کند که می تواند بر چگونگی جدایی کنترل داشته باشد، بسیار مهم است که در همان زمانی که قول داده اید باز گردید.
در صورت امکان محیط ها را برای او آشنا نگهدارید و یا محیط های جدید را برای او آشنا کنید. بگذارید که فرد مراقبت کننده از کودک، به خانه شما بیاید. هنگامی که کودک شما از خانه دور است، او را تشویق کنید که یک چیز یا وسیله آشنا به همراه داشته باشد.
یک مراقب کننده ثابت داشته باشید. اگر فردی را استخدام می کنید، بکوشید وی را برای مدت طولانی در کار نگه دارید تا از ناسازگاری در زندگی فرزندتان پیشگیری کنید.
تماشای برنامه های تلویزیونی ترسناک را به کمترین میزان کاهش دهید. اگر نمایش هایی که تماشا می کنید ترسناک نباشد، کودک ترس کمتری خواهدداشت.
کوشش کنید تسلیم نشوید. به کودک خود اطمینان دهید که حالش خوب خواهد شد- تنظیم محدودیت های ثابت به سازگاری فرزندتان با جدایی کمک می کند.