پژوهشگران پیشتر به پیوند میان کیفیت خواب و وضعیت خلقی افراد پی برده بودند. آنان دریافته بودند که بیماران مبتلا به افسردگی یا بسیار می خوابند و یا بسیار کم و اینکه محروم کردن از خواب می تواند سبب نوسان های خلقی شود. با وجود این جایگاه ملوکولی این ارتباط ناشناخته بود.
اخیرا یک گروه پژوهشی در دانشگاه کالیفرنیا ژنی را شناسایی کردند که باور دارند در زمینه پیوند میان خواب و تنظیم خلق می تواند نقش داشته باشد.
این پژوهشگران یک جهش را در ژن مربوط به چرخه شبانه روزی ( circadian ) مسئول تغییر کیفیت خواب دانسته اند و آن را " Per.3 " نامیده اند.
این یافته در یک بررسی، هنگامی که کروموزوم های چندین عضو از یک خانواده گسترده که میزان بالایی از اختلال های خلقی فصلی و اختلال پیشرفته خواب در آنها گزارش شده بود، مورد کاوش قرار گرفت، به دست آمد.

در این اختلال ساعت زیستی مغز افراد با شتاب بیشتری پیش می رود. به بیان دیگر، مدت زمان دوره شبانه روزی آن کمتر از 24 ساعت به درازا می کشد. از این رو افراد دچار این نارسایی هر روز مدت زمان معینی زودتر از شب پیش به رختخواب می روند و بامداد از خواب بیدار می شوند. از آنجا که محدودیت های جوامع کنونی چینین امکانی را به این افراد نمی دهد، کیفیت خواب آنان پیوسته کاهش می یابد. پایین آمدن کیفیت خواب می تواند مشکلات بدنی، روانی و هیجانی فراوانی را برای آنان در پی داشته باشد.

پؤوهشگران برای درک چگونگی تاثیر " Per.3 " بر نواخت شبانه روزی افراد و بروز افسردگی، چند موش را که جهش " Per.3 " در آنان رخ داده بود مورد بررسی قرار دادند. هنگامی که این موش ها در معرض روشنایی و تاریکی طبیعی ( 12 ساعت روشنایی و 12 ساعت تاریکی ) قرار گرفتند، همانند موش هایی که جهش در زن یاد شده در آنها رخ نداده بود رفتار کردند؛ اما زمانی که این موشها در معرض 4 ساعت روشنایی و 20 ساعت تاریکی قرار گرفتند، نشانه هایی از کند شدن نواخت شبانه روزی کار و فعالیت و استراحت روزمره در مقایسه با گروه گواه ( که جهش در ژن یادشده روی نداده بود ) که در همان شرایط بودند، دیده شد.
این بررسی نشان داد که میزان نشانه های شبه افسردگی در موش های دارای جهش در ژن " Per.3 " بسیار بیش از موشهایی بوده است ( گروه گواه) که این رویداد در آنها رخ نداده است.

این بررسی نشان داد که درمان این جانوران به کمک داروی ضد افسردگی ایمی پرامین توانسته است نشانه های شبه افسردگی را در آنان کاهش دهد.

یافته های این بررسی می تواند برای کسانی که خواب نامنظم دارند، شب کارند، خلبانان که در طی یک شبانه روز در شرایط جغرافیایی گوناگون پرواز می کنند و مانند آن هشدار دهنده و تبیین کننده مشکلات احتمالی روانی ، رفتاری و هیجانی آنان باشد.

منبع:

American Psychiatric Association ( 2016 ). Researchers uncover genetic link between sleep and seasonal depression.
Psychiatric News, April 2016.