طرحواره های ناسازگار یانگ چیستند؟
طرحواره های یانگ در رواندرمانی مفهومی است که توسط جفری یانگ (Jeffry Young ) گسترش و معرفی گردیده است و به الگوهای نیرومند و پایدار فکری-هیجانی ورفتاری اشاره دارد.
این طرحواره ها ریشه در تجربه های دوران کودکی و نوجوانی افراد داشته و در بزرگسالی بر رفتار و روابط آنان با سایرین تاثیر می گذارند.
این طرحواره ها اگر ناسازگار باشند می توانند به برخی مشکلات روانشناختی مانند نگرانی، اضطراب و افسردگی یا اختلالهای شخصیتی بیانجامند.
یانگ طرحواره های ناسازگار اولیه را در 18 طرحواره و در پنج حوزه از نیازهای عاطفی- هیجانی دسته بندی نموده است که شامل موارد زیر می باشد
حوزه جدایی و طرد
رهاشدگی: ترس از ترک شدن یا از دست دادن حمایت دیگران.
بیاعتمادی/بدرفتاری: انتظار خیانت یا آسیب از دیگران.
محرومیت عاطفی: باور به اینکه نیازهای عاطفی (مثل محبت) برآورده نمیشوند.
نقص/شرم: احساس ناکافی بودن یا معیوب بودن.
انزوای اجتماعی: احساس متفاوت بودن یا جداافتادگی از دیگران.
حوزه خودمختاری و عملکرد مختل
وابستگی/بیکفایتی: باور به ناتوانی در مدیریت زندگی بدون کمک دیگران.
آسیبپذیری نسبت به خطر: ترس مداوم از فاجعه یا خطر.
خود ناکامل/درهمتنیده: وابستگی بیش از حد به دیگران و فقدان هویت مستقل.
شکست: باور به ناکامی یا ناتوانی در مقایسه با دیگران.
حوزه محدودیتهای مختل
استحقاق/بزرگمنشی: احساس برتری و نیاز به کنترل دیگران.
خودکنترلی/خودانضباطی ناکافی: ناتوانی در کنترل تکانهها یا دستیابی به اهداف.
حوزه جهتگیری به دیگران
اطاعت: تسلیم شدن بیش از حد به خواستههای دیگران.
ایثار: تمرکز بیش از حد بر نیازهای دیگران به قیمت نیازهای خود.
نیاز به تأیید/جلب توجه: تلاش مداوم برای جلب پذیرش یا توجه دیگران.
حوزه گوشبهزنگی بیش از حد و بازداری
منفیگرایی/بدبینی: تمرکز مداوم بر جنبههای منفی زندگی.
بازداری هیجانی: سرکوب احساسات یا بیان آنها.
معیارهای سرسختانه: کمالگرایی و فشار برای دستیابی به استانداردهای غیرواقعی.
تنبیهگری: باور به لزوم مجازات خود یا دیگران برای اشتباهات.
نمونه تست اجرا شده