کراک کوکایین ( crack cocaine ) قوی ترین و اعتیادآورترین شکل کوکایین است که به شکل تکه سنگ و قابل کشیدن در رنگ های متفاوت از زرد لیمویی مایل به سفید تا صورتی روشن عرضه می شود. میزان بالای اعتیادآوری این ماده سبب گسترش بسیار سریع مصرف آن در محله های فقر زده و ... می شود که پیش از نخستین مصرف، افراد آن را یک ماده تفریحی می پندارند. اما تنها یک بار مصرف آن می تواند اثرات اعتیادآوری شدید آن را بروز دهد.

مصرف تفریحی این ماده در دهه 1970 میلادی آغاز شد و در دهه 1980 ، به ویژه در مناطق شهری با آهنگی شتابان گسترش یافت. امروزه مصرف این ماده به یکی از بزرگترین دشواری ها و مشکلات بهداشتی، اجتماعی، اقتصادی و... در بسیاری از کشورها، به خصوص کشورهای کمتر رشد یافته تبدیل شده است.
یکی از نکات مهم و درخور توجه کاربرد این ماده آن است که قاچاقچیان و فروشندگان این ماده همانند سایر مواد غیر قانونی دیگر، برای افزایش وزن و حجم آن با هدف سودآوری بیشتر، مواد کم ارزش تر دیگری را به آن می افزایند که اثرات آنها در بدن ناشناخته است و می تواند در کوتاه مدت یا دراز مدت بسیار سمی، زیانبار و حتی مرگبار باشند.

اثرات کوتاه مدت کراک کوکایین

کراک کوکایین سبب افزایش کوتاه مدت و بسیار شدید سوخت وساز می شود که پس از آن، بی درنگ با کاهش شدید آن، افسردگی ، زودخشمی یا میل شدید به مصرف میزان بیشتر ماده یادشده، همراه است.
افرادی که این ماده را را مصرف می کنند، اغلب غذا نمی خورند، خواب درستی ندارند و افزایش شدید تپش قلب، تشنج و گرفتگی ماهیچه ها را تجربه می کنند.
این ماده می تواند مردم را دچار پارانویا، خشم، کینه توزی و نگرانی کند، حتی هنگامی که حالت نشئگی نیست.
صرف نظر از اینکه چه میزان از این ماده مصرف شده باشد، این ماده می تواند احتمال بروز حمله قلبی، تشنج، نارسایی تنفسی و سکته را افزایش دهد، که هرکدام به تنهایی می توانند سبب مرگ ناگهانی شوند. دلیل آن این است که پس از مصرف این ماده، تغییرات بسیار شدیدی در عروق خونی رخ می دهد، از جمله تنگ شدن ناگهانی رگهای خونی به ویژه رگهای قلب ، نارسایی های خون رسانی به اندام های حیاتی بدن را در پی داشته باشد.
دودکردن کراک با یک رشته پیامدهای زیانبار برای تندرستی همراه است. افزودن مواد ناشناخته دیگر به کراک در هنگام سوختن سبب پراکنش گازهای سمی می شود. از آنجا که دود کراک برای مدت طولانی دارای اثر نشئه آور نمی ماند، لوله پیپ ویژه کشیدن کراک، عموماً بسیار کوتاه است، که سبب ایجاد تاول و ترک روی لب ها می شود ( که به آن لب های کراکی گفته می شود ) و نشان می دهد که مصرف کنندگان این ماده، پیپ داغ را با فشار به لب های خود چسبانیده اند...

اثرات دراز مدت مصرف کراک کوکائین

به عنوان یک ماده محرک دستگاه عصبی، یکی از اترات دراز مدت مصرف کراک کوکائین می تواند آسیب شدید به قلب ، جگر و کلیه ها باشد. مصرف کننده ممکن است دچار بیماری های عفونی شود. ادامه مصرف روزانه کراک کوکایین، محروم شدن از خواب، سوء تغذیه را به دنبال دارد. کشیدن کراک کوکایین نیز می توانند سبب بروز پرخاشگری و رفتارهای پارانوییدی شود. از آنجا که مصرف کراک کوکایین در زمینه چگونگی پردازش مواد شیمیایی مغز دخالت می کند، فرد برای آنکه احساس " عادی بودن " کند، نیازمند آن است که روز به روز میزان مصرف خود را افزایش دهد. کسانی که مصرف کراک کوکایین وابسته شده اند، ( همانند سایر داروهای اعتیادآور ) ، دلبستگی خود را نسبت به سایر امور زندگی از دست می دهند.
مصرف کراک کوکایین می تواند افسردگی شدید را به همراه داشته باشد که با هرمصرف بیشتر و بیشتر می شود. این امر می تواند تا آن اندازه پیش رود که فرد را وادارد تا دست به هر کاری حتی آدم کشی بزند. اگر فرد نتواند کراک کوکایین تهیه کند، افسردگی آنچنان شدت می یابد که می تواند به خودکشی فرد مصرف کننده بیانجامد.

سایر اثرات کوتاه مدت به کار بردن کراک کوکایین

از آنجا که این ماده با دود کردن کشیده می شود، تاثیر آن ناگهانی تر و شدیدتر از پودر کوکایین است. سایر اثرات کوتاه مدت این ماده به شرح زیر است:

• افزایش تپش قلب، فشار خون و دمای بدن
• تنگی عروق خونی
• افزایش میزان دم و باز دم
• گشاد شدن مردمک چشم
• برهم خوردن الگوی خواب
• سرگیجه
• زودبرانگیختگی ( خشم ناگهانی )
• رفتارهای عجیب و غریب
• توهم، برانگیختگی شدید، بیقراری
• توهم های لمسی ( برای نمونه احساس خزیدن حشرات زیر پوست بدن .
• سرخوشی شدید
• اضطراب و پارانویا
• میل شدید به مصرف مواد
• وحشت زدگی و روان پریشی
• تشنج، حمله غش و مرگ ناگهانی در نتیجه افزایش میزان مصرف ( حتی یک بار )
  
  

سایر اثرات درازمدت به کار بردن کراک کوکایین

• وارد شدن آسیب دایمی و بازگشت ناپذیر به عروق خونی گوش و مغز، فشار خون بالا که می تواند به حمله های قلبی و سکته یا مرگ بیانجامد
• آسیب به کبد، کلیه ها و شش ها
• درد شدید در ناحیه سینه
• نارسایی های دستگاه تنفس
• بیماری های عفونی و آبسه در صورت کاربرد این ماده به صورت تزریقی
• بدغذایی و کاهش وزن
• پوسیدگی شدید دندانها
• توهم های شنوایی 
• نارسایی های جنسی، آسیب به اندام های جنسی، نازایی
• سردرگمی، گیجی، بی تفاوتی
• بی قراری و اختلال های خلقی
• افزایش رفتارهای خطرآفرین
•  دلیریوم یا روان پریشی
• افسردگی شدید
• بدگمانی، بی اعتمادی یا ترس و هراس از دیگران

منبع:
WWW.drugfreeworld.org/drugfacts/crackcocaine
Foundation for a drug- free world. The truth about crack cocaine.