اختلال شخصیتی مرزی یک بیماری روانی جدی است که با خلق، رفتار و روابط ناپایدار با دیگران مشخص می شود. از آنجا که افراد دچار اختلال شخصیتی مرزی، دوره های کوتاه روان پریشی را تجربه می کنند، کارشناسان در درجه نخست این بیماری را به عنوان یک اختلال نابهنجار یا مرزی، نسخه ای از اختلال های روانشناختی می دانند. درحالیکه کارشناسان بهداشت روانی اکنون موافق هستند که نام " اختلال شخصیتی مرزی" تا اندازه ای گمراه کننده است، اما تا کنون عنوان درست تری برای این اختلال پیدا نشده است.
بسیاری از کسانی که از اختلال شخصیتی مرزی رنج می برند:
- در زمینه تنظیم هیجان ها و اندیشه های خود مشکل دارند.
- رفتارهای تکانشی و بی پروایانه دارند،
- روابطشان با دیگران سست و ناپایدار است،
- افرادی که دچار این اختلال شخصیتی هستند، اغلب میزان بالایی از اختلال های همبود مانند اختلال افسردگی، اختلال اضطراب، اختلال های خوردن و اختلال سوء مصرف مواد اعتیادآور را تجربه می کنند،
- آسیب رساندن به خود و رفتارهای خودکشی را نشان می دهند.
علل بروز اختلال شخصیتی مرزی
پژوهش در زمینه علل احتمالی و عوامل خطر برای اختلال شخصیتی مرزی در نخستین گام ها است. اما به هر روی دانشمندان عموماً بر این باورند که عوامل ژنتیکی و محیطی در این زمینه دخالت دارند. بررسی های انجام شده بر روی دوقلوهای یکسان دچار اختلال شخصیتی مرزی نشان داده اند که برخی عوامل موثر در بروز این اختلال به صورت ژنتیکی به ارث می رسند.
بررسی های دیگری نشان داده اند که یک فرد می تواند خلق و خوی و ویژگی های شخصیتی معینی را به ارث ببرد، به ویژه تکانشی بودن و پرخاشگری را.امروزه دانشمندان برای وجود پیوندهای احتمالی با این اختلال، در حال بررسی ژن هایی هستند که در تنظیم هیجان ها و کنترل تکانه ها دخالت دارند..
عوامل اجتماعی و فرهنگی نیز ممکن است خطر بروز اختلال شخصیتی مرزی را افزایش دهند. برای نمونه زندگی در جامعه و فرهنگی که در آن روابط خانوادگی ناپایدار، بسیار دیده می شود، احتمال بروز این رفتار افزایش می یابد.
تکانشی بودن، داوری ضعیف درگزینه های سبک زندگی و دیگر پیامدهای اختلال شخصیتی مرزی ممکن است فرد را به شرایط خطرناک از این نظر بکشانند.به احتمال زیاد افراد دچار اختلال شخصیتی مرزی ، خود قربانی خشونت، مانند تجاوز و سایر بزه ها می شوند.
نشانه ها و علامت های اختلالال شخصیتی مرزی
برپایه چهارمین دستنامه تشخیصی و آماری بیماری های روانی ( DSM-IV-TR ) برای تشخیص این اختلال، فرد باید یک رشته الگوهای رفتاری پایدار از جمله پنج نشانه از علامت های زیر را داشته باشد:
- واکنش های بیش از اندازه شدید، مانند وحشت زدگی، افسردگی، خشم، یا کردار آشفته نسبت به ترک شدن، خواه واقعی، خواه پنداشته شده.
- الگوی ارتباط جنجالی و طوفانی با خانواده، دوستان و افراد مورد علاقه که از ارتباط بسیار نزدیک و عشق آرمانی تا نفرت و بی زاری بیش از اندازه و خشم و بی ارزش دانستن چیزی یا افرادی می تواند در نوسان باشد.
- خودپنداره ناپایدار و تحریف شده، که اغلب به تغییرات شدید احساسات، باورها، ارزش ها یا طرح ها و هدف ها برای آینده ( مانند آموزشگاه یا گزینه های شغلی) گردد.
- رفتارهای خطرناک یا تکانشی مانند بی بند وباری و رفتارها ی لجام گسیخته، ارتباط های محافظت نشده، سوءمصرف مواداعتیاد آور، رانندگی بی پروا و پرخوری،
- رفتارهای خودکشی تکرارشونده یا تهدید به رفتارهای آسیب زننده به خود مانند بریدن اندام های خود یا خودزنی،
- خلق ناپایدار و به شدت تغییرپذیر که از چند ساعت تا چند روز دوام دارد.
- احساس های پایدار مزمن پوچی و یا دلزدگی
- خشم شدید و نامتناسب و دشوار بودن کنترل خشم،
- داشتن افکار پارانوییدی مربوط به استرس یا نشانه های گسیختگی ( DISSOCIATION ) مانند احساس بریدن و جداشدن از خود، دیدن خود از بیرون از بدن خویش و یا از دست دادن تماس یا واقعیت.
- به نظر می رسد که رویدادهای زندگی مادی می تواند سبب شکوفایی علامت های این اختلال شود. برای نمونه افراد دچار اختلال شخصیتی مرزی ممکن است براثر جدایی های کوچک مانند تعطیلات، سفرهای تجاری و شغلی و یا تغییرات ناگهانی نقشه ها از افرادی که آنها احساس نزدیکی به آنها می کنند، احساس کنند که خشمگین و زیر تنش هستند. بررسی ها نشان داده اند در مبتلایان به این اختلال می توان خشم را در چهره ای که از نظر هیجانی خنثی است دید و واکنش بسیار شدید در برابر واژه هایی که بار منفی دارند، تا افرادی که این اختلال در آنها دیده نمی شود.
- بررسی ها نشان می دهند در افرادی که دچار این اختلال هستند، رفتارهای به خود آسیب رساننده دیده می شود. 81% افراد دچار اختلال شخصیتی مرزی، رفتارهایی دارند که در آن به خودشان آسیب می رسانند.
برخی راهبردهای درمانی می تواند در کاهش این رفتارها ( افکار مربوط به خودکشی) در این افراد موءثر باشد .
برپایه داده های به دست آمده از شرکت کنندگان در یک بررسی سراسری در آمریکا 6/1% بزرگسالان در این کشور دچار اختلال شخصیتی مرزی بوده اند. این اختلال عموماً در نوجوانی یا سالهای نخست بزرگسالی آغاز می شود. اما نخستین نشانه های بیماری ممکن است در سالهای نخستین کودکی نیز دیده شود.
منبع:
َAn overview of BPD
www.borderlinepersonalitydisorders.com/what-is-bpd/bpd